Një monument i përbashkët

Realizmi socialist u bë forma mbizotëruese e prodhimit artistik në Shqipërinë e pasluftës, duke prodhuar një korpus veprash arti, një sistem të arsimit artistik dhe një ansambël teorik dhe ideologjik të një shkalle që i tejkalonte të gjitha zhvillimet artistike pararendëse e pasardhëse. Por janë bërë pak tentativa studimore për ta vendosur pordhimin artistik të periudhës së socializmit në Shqipëri brenda një kuadri krahasues. Kjo përmbledhje tekstesh synon t’i vendosë pranë e pranë shkrimet vendase mbi realizmin socialist me disa prej interpretimeve më të rëndësishme botërore të këtij fenomeni, duke paraqitur disa studime kyçe mbi realizmin socialist nga autorë si Katerina Clark, Boris Groys, Christina Kiaer, Gëzim Qëndro dhe Christine Ho. Ky vëllim e përfytyron artin e periudhës socialiste si pjesë të një përpjekjeje të përbashkët, me shtrirje në një sërë kontinentesh, e cila e transformoi në mënyrë thelbësore trajektoren e artit të shekullit XX.