RexLegendi reviewed Tomb of Sand by Geetanjali Shree
Review of 'Tomb of Sand' on 'Goodreads'
4 stars
Nederlands (English below)
Be a believer; have faith, or you’ll rock the boat. Don’t be a prisoner of two plus two is four. Don’t be Gandhi’s three monkeys, which were actually Mizaru, Kikazaru, and Iwazaru, inhabitants of the Tosho-gu temple in Nikko, Japan. That saw no evil heard no evil spoke no evil. If only we had chosen to speak what we see and hear.
De Hindi schrijver Geetanjali Shree (1957) won vorig jaar de International Booker Prize met Tomb of Sand, haar vijfde roman. De internationale roem is volkomen terecht, niet in de laatste plaats omdat de Indische geschiedenis ook in Europa meer aandacht verdient.
Veel plot kent het boek niet. Een oude vrouw weigert na de dood van haar man nog uit bed te komen. Op enig moment loopt ze toch weg uit het huis van haar oudste zoon, waarna ze bij haar dochter terechtkomt. Ze valt, …
Nederlands (English below)
Be a believer; have faith, or you’ll rock the boat. Don’t be a prisoner of two plus two is four. Don’t be Gandhi’s three monkeys, which were actually Mizaru, Kikazaru, and Iwazaru, inhabitants of the Tosho-gu temple in Nikko, Japan. That saw no evil heard no evil spoke no evil. If only we had chosen to speak what we see and hear.
De Hindi schrijver Geetanjali Shree (1957) won vorig jaar de International Booker Prize met Tomb of Sand, haar vijfde roman. De internationale roem is volkomen terecht, niet in de laatste plaats omdat de Indische geschiedenis ook in Europa meer aandacht verdient.
Veel plot kent het boek niet. Een oude vrouw weigert na de dood van haar man nog uit bed te komen. Op enig moment loopt ze toch weg uit het huis van haar oudste zoon, waarna ze bij haar dochter terechtkomt. Ze valt, verblijft een poos in het ziekenhuis en keert dan terug. Uiteindelijk vertrekken moeder en dochter samen naar Pakistan, ingegeven door de wens van Rosie, een hijra (transgender) jeugdvriendin van moeder.
Tomb of Sand is echter allesbehalve een typische roman. Alleen al het eerste hoofdstuk is één van de opmerkelijkste die ik ooit las. Shree schroomt niet om droom en werkelijkheid door elkaar te laten lopen. Materiële zaken komen tot ‘leven’, als getuigen van de wonderlijke omzwervingen van de vrouw die in het boek verschillende namen heeft: Ma, Amma, Bahu, afhankelijk van haar positie. Dat laatste is kenmerkend: in de wereld van Shree is niets statisch. Een man kan een echtgenoot zijn, een broer of een zoon, succesvol in het één en onkundig in het ander. Daarbij plaatst ze moderniteit en traditie naast elkaar. Ook kenmerkend is de manier waarop Shree de wereld om haar heen benadert. Kritiek – op seksisme, white privilege, klimaatverandering, kunstroof, corruptie en overheidsbaantjes – uit ze druppelsgewijs, waarmee de schrijver prikken uitdeelt zonder een zwaar stempel te drukken. Verstandig, want een boek waarin de opdeling van India van 1947 aan bod komt is op zichzelf al hevig. Hier en daar gunt Shree ruimte aan spiritualisme en de goden, maar haar werk is evengoed filosofisch en semantisch. De schrijver stelt vragen bij grenzen: van een land, van een identiteit, van de werkelijkheid.
Understanding has become a much eroded, much abused word, to the point that its sense has come to mean to establish meaning, when its real sense is to displace meaning.
Wat me echter het meest trof aan dit boek, is de wijze waarop Shree met haar lezers ‘speelt’. De reflecties op het verhaal zijn een plezier om te lezen en met de vele kwinkslagen levert de schrijver uiteindelijk ook een heel grappig boek af. Een aanrader!
English
Should you read one International Booker Prize winner, let it be this one. Shree wrote an excellent piece on multiple levels. She questions boundaries – of countries, identities, reality – and combines heavy topics such as the 1947 Partition with witty reflections on her storytelling. I learned a lot from this book, and enjoyed reading it.
