[b:Beter wordt het niet: Een reis door het Habsburgse Rijk en de Europese Unie|57235204|Beter wordt het niet Een reis door het Habsburgse Rijk en de Europese Unie|Caroline de Gruyter|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1614535140l/57235204.SY75.jpg|89585698] van [a:Caroline de Gruyter|3340271|Caroline de Gruyter|https://s.gr-assets.com/assets/nophoto/user/u_50x66-632230dc9882b4352d753eedf9396530.png] is een plezier om te lezen. De nrc-columnist die al ruim twintig jaar over Europa schrijft, heeft een prettige pen en een goede neus voor anekdotes. Toch valt haar boek wat tegen.

Het werk gaat mank onder hetzelfde euvel als veel andere journalistieke boeken: het is ontstaan uit vele losse beschouwingen die maar moeilijk tot een doorlopend geheel willen worden.

De Gruyter probeert dat wel: haar rode draad is een vergelijking tussen het Habsburgse Rijk (met al zijn bevolkingsgroepen) en de Europese Unie. Een thema dat zich aan haar aandiende, toen ze na een correspondentschap in Brussel naar Wenen verhuiste.

Ze schrijft mooie en goed geïnformeerde stukken over zowel de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie als over de Europese landen en hun unie. Maar het voortdurend heen en weer springen tussen die twee doet geforceerd aan. Ze had zich beter op de geschiedenis en de doorwerking in Midden-Europa kunnen richten, en de vergelijking met Europa bewaren tot een laatste hoofdstuk. Daarin had ze bijvoorbeeld aandacht kunnen besteden aan hoe de geschiedenis in verschillende landen doorwerkt in hun houding ten opzichte van Europa. Want juist de delen die dat belichten, bijvoorbeeld naar aanleiding van een gesprek met de Hongaarse ambassadeur in Noorwegen, geven het meeste inzicht.

De actualiteitswaarde wordt ook ondergraven doordat bijna alle gesprekspartners hun wortels hebben in de adel. Ze vertegenwoordigen, om met de door haar uitgebreid aangehaalde [a:Stefan Zweig|25573|Stefan Zweig|https://images.gr-assets.com/authors/1190140738p2/25573.jpg] te spreken, die Welt von Gestern. De huidige machtigen en invloedrijken komen amper aan het woord, evenals de gewone Europeanen. Daarmee is Beter wordt het niet vooral een onderhoudende causerie geworden. En dat is jammer.

(Gepubliceerd op www.janwillemswane.nl/2021/05/24/uitgelezen-beter-wordt-het-niet-van-caroline-de-gruyter/)