RexLegendi reviewed RUR (eBook) by Karel Capek
Review of 'RUR (eBook)' on 'Goodreads'
3 stars
Het toneelstuk R.U.R. van de Tsjechische schrijver Karel Čapek uit 1920 is bekend als de bron waaruit de term ‘robot’ is ontleend. Hoewel ik er niet aan gewend ben om toneelscenario’s te lezen, vond ik dit vroege sciencefictionwerk toegankelijk en riep het interessante gedachten op.
Het verhaal is eenvoudig en bestaat uit drie akten. Om de mens te verlichten van zijn zware arbeid is de robot uitgevonden, een humanoïde machine die het werk zonder klachten of loon overneemt. De vraag naar robots stijgt rap, tot aan de inzet voor oorlog toe. In de eerste akte stelt Helena Glory zich voor aan de directie van de fabriek. Haar doel is de robots te overtuigen zich aan te sluiten bij haar Humanity League, die robots niet uitsluit bij het streven naar betere werkomstandigheden. Het enige dat Helena echter voor elkaar krijgt, is een (mij tamelijk onverklaarbaar) huwelijk met directeur Domin.
In de …
Het toneelstuk R.U.R. van de Tsjechische schrijver Karel Čapek uit 1920 is bekend als de bron waaruit de term ‘robot’ is ontleend. Hoewel ik er niet aan gewend ben om toneelscenario’s te lezen, vond ik dit vroege sciencefictionwerk toegankelijk en riep het interessante gedachten op.
Het verhaal is eenvoudig en bestaat uit drie akten. Om de mens te verlichten van zijn zware arbeid is de robot uitgevonden, een humanoïde machine die het werk zonder klachten of loon overneemt. De vraag naar robots stijgt rap, tot aan de inzet voor oorlog toe. In de eerste akte stelt Helena Glory zich voor aan de directie van de fabriek. Haar doel is de robots te overtuigen zich aan te sluiten bij haar Humanity League, die robots niet uitsluit bij het streven naar betere werkomstandigheden. Het enige dat Helena echter voor elkaar krijgt, is een (mij tamelijk onverklaarbaar) huwelijk met directeur Domin.
In de tweede akte komen de eens zo dociele robots toch in opstand en richten ze Rossum’s Universal Robots op. (Rossum is in het verhaal de uitvinder van de robots. De naam is volgens het voorwoord te lezen als de Tsjechische vertaling van 'Reden'.) Vervolgens ontstaat een strijd met de maker.
De idee dat dit boek al een eeuw oud is en nog steeds veel zegt over bestaande angsten voor kunstmatige intelligentie, is indrukwekkend. Recent las ik bijvoorbeeld [b:Should robots replace teachers?|44494887|Should Robots Replace Teachers? AI and the Future of Education|Neil Selwyn|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1553100693l/44494887.SY75.jpg|69081138] (2019), waarin de vraag wordt gesteld of er straks robots voor de klas staan. Imposant is ook het stempel dat R.U.R. heeft gedrukt op moderne sciencefictieboeken en -films.
Alquist: It was a crime to make Robots.
Domin: No, Alquist, I don’t regret that even to-day.
Alquist: Not even to-day?
Domin: Not even to-day, the last day of civilization. It was a colossal achievement.