Para

Zes jaar na Congo schreef David van Reybrouck (1971) opnieuw een verhaal dat is georiënteerd op het Afrikaanse continent en gebaseerd op gesprekken die de schrijver voerde met mensen die het hebben meegemaakt, ditmaal de Belgische deelname (december 1992 - december 1993) aan een militaire vredesmissie in Somalië. Para beslaat echter nog geen honderd pagina’s en is geschreven in de vorm van een theatermonoloog.

Gruwelijke geschiedenis Aan het woord is een voormalige paracommando die een lezing geeft over zijn ervaring. Gaandeweg verliest de spreker zich in zijn verhaal, dat naar het einde toe fragmentarisch en onsamenhangend is. Het relaas roept vragen op over het mentale welzijn van de oud-soldaat, maar ook over de missie zelf: is het niet merkwaardig om een groep mannen uit hun omgeving te plukken en in een gebied te droppen dat hen volstrekt vreemd is en een gruwelijke geschiedenis kent? Kun je daarop voorbereid zijn?

Bij de beelden van de soldaten in Somalië moest ik geregeld denken aan de stereotypen die Dipo Faloyin beschrijft in Afrika is geen land. Doordat Van Reybrouck onder de huid van zijn personages kruipt, blijft hij toch geloofwaardig. Ik vond zijn taalgebruik aanvankelijk wat opgeschoten en flauw-grappig, maar naar het einde toe krijgt het een poëtischer karakter. Ondanks dat stijl en vorm niet per se aan mij waren besteed, ben ik toch onder de indruk van zijn werk.

Op een keer mocht ik met de helikopter meevliegen. ’t Was regenseizoen. Die plassen daar, dat zijn hele meren! De pistes zijn weg, ge hebt niks van oriëntatie. En vanuit de lucht zag ik in die watervlakte een manneke van een jaar of zeven of acht op stap met een kudde van wel dertig dromedarissen. En die vond daar zijn weg naar een dorp, kilometers verderop, zo zonder niks. En die had misschien alleen een potteke kamelenmelk bij zich. Of een potteke yoghurt. Hij zwaaide naar ons met zijn wandelstok. ’t Is voor dat manneke dat we ’t deden.