RexLegendi reviewed Praise of folly ; and, Letter to Maarten Van Dorp, 1515 by Desiderius Erasmus (Penguin classics)
Review of 'Praise of folly ; and, Letter to Maarten Van Dorp, 1515' on 'Goodreads'
3 stars
Nederlands (English below)
Vanwege de aard van zijn werk had ik verwacht dat Erasmus (~1466-1536) zwaar op de hand zou zijn. Het tegendeel blijkt waar: Praise of Folly is een geestige satire waarin de humanist zijn kennis van en voorliefde voor de ‘heidense’ klassieke literatuur opwerpt om de gevestigde orde in Europa op te schudden. Parallellen met het heden zijn in overvloed aanwezig.
Erasmus laat de godin Zotheid aan het woord, die vrijpostig voor haar zaak pleit: alleen zij verblijdt de harten van mensen (én goden). Zonder zotheid zou de mens niet kunnen ontsnappen aan de grauwe werkelijkheid en zijn overgeleverd aan wijsneuzen. Wat die zotheid precies inhoudt, laat de godin in het midden, maar ze voert een groot aantal voorbeelden op om te laten zien dat iederéén in wezen zot is: geen beroepsgroep of stand ontkomt aan haar invloed. Voor zover de godin een poging doet haar wezen te …
Nederlands (English below)
Vanwege de aard van zijn werk had ik verwacht dat Erasmus (~1466-1536) zwaar op de hand zou zijn. Het tegendeel blijkt waar: Praise of Folly is een geestige satire waarin de humanist zijn kennis van en voorliefde voor de ‘heidense’ klassieke literatuur opwerpt om de gevestigde orde in Europa op te schudden. Parallellen met het heden zijn in overvloed aanwezig.
Erasmus laat de godin Zotheid aan het woord, die vrijpostig voor haar zaak pleit: alleen zij verblijdt de harten van mensen (én goden). Zonder zotheid zou de mens niet kunnen ontsnappen aan de grauwe werkelijkheid en zijn overgeleverd aan wijsneuzen. Wat die zotheid precies inhoudt, laat de godin in het midden, maar ze voert een groot aantal voorbeelden op om te laten zien dat iederéén in wezen zot is: geen beroepsgroep of stand ontkomt aan haar invloed. Voor zover de godin een poging doet haar wezen te omvatten, zet ze zich af tegen de wijsheid van de stoïcijnen, die zich door rede laten leiden – boring – terwijl zotten uit passie of emotie handelen: zaken die er wel toe doen, aldus de godin die in één adem toelicht dat stoïcijnen evengoed zot zijn.
Erasmus is op zijn venijnigst wanneer hij de zotheid van verschillende vooraanstaande beroepsgroepen en standen bespreekt en afrekent met de adel en geestelijkheid. Ik had veel schik in zijn talloze verwijzingen naar de Klassieke Oudheid, zoals naar de [b:Ilias|26840252|Ilias|Homer|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1443621750l/26840252.SY75.jpg|3293141], en in de parallellen met onze eigen tijd. In de sneer naar keizer Marcus Aurelius – wiens wijsheid hem niet geliefder maakte – zag ik bijvoorbeeld de moeizame pogingen van de Amerikaanse president Joe Biden om het volk te overtuigen van zijn ‘bidenomics’. Erasmus’ hekeling van het populisme bracht me tot Machiavelli’s [b:De heerser|7632269|De heerser|Niccolò Machiavelli|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1264277232l/7632269.SY75.jpg|1335445], dat een paar jaar later verscheen en een andere toon aanslaat.
Om meer te leren over (het tijdperk van) Erasmus, ga ik verder met de bejubelde biografie [b:Erasmus: dwarsdenker|57504823|Erasmus dwarsdenker. Een biografie|Sandra Langereis|https://i.gr-assets.com/images/S/compressed.photo.goodreads.com/books/1616504655l/57504823.SY75.jpg|90046225] van Sandra Langereis.
English
Perhaps because he is considered one of the most important thinkers in the transition from the Middle Ages to the Renaissance, I was surprised to find that Erasmus' Praise of Folly (1511) contains a humorous and fun to read account of a non-Christian goddess. The numerous references to Classical Antiquity contribute to that experience. (Poor Marcus Aurelius seems to make a worrying case for Joe Biden though.)
