Twee jaar geleden las ik The Handmaid's Tale van Margaret Atwood and by golly, wat een verhaal! Het was alsof ik me weer in Orwells 1984 bevond, maar dan vanuit een vrouwelijk oogpunt beschreven. En in Amerika, niet in Engeland (of Oceanië, zoals het in Orwells boek genoemd wordt). Alleen bestaan er in Atwoods dystopische toekomst geen Verenigde Staten meer: er is enkel de totalitaire christelijke Republiek Gilead.

Offred – te lezen als "Of Fred," maar ook een eerste aanwijzing naar de ongemeende puurheid van het hoofdpersonage ("off red" betekent zoveel als "onecht rood") – is een Handmaid: plat gezegd een babybroedmachine voor een hooggeplaatste Gilead-officier en zijn vrouw. Offred probeert haar stukgeregisseerde leven van wat kleur te voorzien, maar zal dat binnen de lijnen moeten doen: elke overtreding kan een zwarte zak over je hoofd betekenen. Stukje bij beetje doet Atwood een fundamentalistisch ex-Amerika uit de doeken, een republiek die beangstigend realistisch aandoet doordat kennis van de buitenwereld maar mondjesmaat doorsijpelt. Alle informatie, alle uitleg waar de lezer naar snakt – Hoe heeft het zover kunnen komen? Wie regeert de republiek? Wat zijn hun motieven? En hoe liggen de verstandhoudingen met de buitenwereld? – wordt bovendien door de lens van Offred opgedist, waardoor de onzekerheid van Offred de onzekerheid van de lezer wordt.

Aan het eind van het verhaal lezen we historische aantekeningen die het verhaal van Offred in een fictief-historisch perspectief (meer zeg ik niet) plaatsen. Persoonlijk houd ik daarvan, dat auteurs op creatieve wijze hun roman nog een extra draai geven en daarmee de geloofwaardigheid van het verhaal aandikken. Verhalen doen de ronde dat Atwood's recente opvolger, The Testaments, de hype niet heeft waargemaakt, maar wat je ook doet: lees in elk geval dit boek. Het laat je niet onberoerd.