User Profile

"Chciałabym, aby opowieść trwała bez końca!" mówi do mnie Reese Witherspoon z okładki. I ja się chyba z nią zgadzam. Też bym wolał, żeby trwała bez końca. Bo póki autorka snuje opowieść o życiu zagubionej dziewczyny na mokradłach, czyta się świetnie. Niestety, potem książka musi się skończyć, i to zgodnie z amerykańskimi zasadami pisania bestsellerów. I nagle zmienia się w (słaby) dramat sądowy, a następnie gna do końca, byle tylko wyjaśnić wszystkie otwarte wątki, nawet jeśli nie ma takiej potrzeby. I na ostatnie 80 stron nie zostaje już niewiele z klimatu utworzonego przez całą resztę książki, kończąc z niedosytem i wręcz pewnym niesmakiem.

To chyba nie jest dobra książka. Dostajemy kryminał, mroczny, osadzony w niespokojnych historycznych czasach. I czyta się to nawet nieźle, niestety co jakiś czas przychodzi refleksja na temat fabularnych problemów tej pozycji.

Problem pierwszy - i chyba główny - to fakt, że historia nie ma głównego bohatera. W każdym momencie ma co prawda wyraźnego kandydata na niego, ale cały czas zostawia sobie uchylone drzwi, by tego kandydata zmieniać. I co gorsza robi to dwukrotnie. O poprzednim bohaterze, jego rozterkach czy historiach B w zasadzie zapominamy, przechodzimy do kolejnego. W efekcie nie jesteśmy świadkami żadnej przemiany ani nie mamy punktu zaczepienia, by się związać z bohaterem emocjonalnie - i kibicować by mu się udało lub nie.

Po drugie, chyba w podobnym duchu, autor proponuje nam kilka ciekawych sytuacji i rozterek. Np. pierwszy kandydat na bohatera jest zmuszony do wyboru pomiędzy lojalnością przełożonemu, który go nie docenia, a nowemu graczowi, który w prawdzie pozwala się rozwinąć, ale zapewne w pewnym momencie zniknie i pozostaje się ze wściekłym, zdradzonym szefem. Ciekawy wątek na pociągnięcie historii, prawda? Tyle że bohater dokonuje wyboru już cztery strony dalej i może ze dwa razy się jeszcze zastanawia, czy dobrze wybrał, ale tylko z tego konfliktu. Podobnych sytuacji jest niestety więcej.

Po trzecie, Kłodzko. Jak na powieść silnie osadzoną w tym mieście, na tyle że aż użyczyło swej nazwy tytułowi książki, jest go tam bardzo mało. Pewnie mieszkaniec miasta odnajdzie się w niemieckich nazwach uliczek czy opisach budynków. Dla mnie, okazjonalnego turysty, w książce nie ma z tego Kłodzka zbyt dużo. A wydawałoby się, że historycznie czeskie miasto tuż po jednej wielkiej wojnie i z wiszącą w powietrzu drugą, przy powszechnym rewizjonizmie granic państwowych, mogłoby mieć więcej charakteru.

Wreszcie, po czwarte, zakończenie historii było dla mnie mało satysfakcjonujące. Dowiedzieliśmy się kto zabił, ale jakoś bez przekonania. Nadal nie rozumiem roli niektórych osóļ w całej tej intrydze, a także po co było w ogóle posuwać się do tak skomplikowanej zniuansowanej gry pomiędzy antagonistą a (powiedzmy) protagonistą.

Na plus - nie jest to kolejny skandynawski kryminał wygenerowany z szablonu. Napisany dość sprawnie i lekko. Jako stricte rozrywkowa pozycja się nada. A ja się zastanowię, czy sięgnąć po kolejne pozycje tego autora i sprawdzić, czy może fabularnie wygląda to w nich lepiej.

Trudno to będzie wytłumaczyć, ale jest to zdecydowanie jedna z moich ulubionych książek ogólnie. Poziom zabawy formą jest fenomenalny i zupełnie (dla mnie) strawny - w przeciwieństwie na przykład do "Lodu", który mnie miejscami zmęczył. Nie jest to, oczywiście, lektura lekka i pociągowa, ale zdecydowanie: warto!

Mam trochę problem z oceną tej książki. Absolutnie ujęła mnie czymś, co nazwę "formą" - sposobem prowadzenia narracji i tego, jak przez oczy bohaterki oceniany jest współczesny porządek świata. Z drugiej strony na poziomie samej fabuły nie porwała. Sexworkerka przyjmuje nowe wyzwanie, któremu - zupełnie bez jej wiedzy i sprawczości - towarzyszą bardzo nietypowe okoliczności.

Chyba miała być to taka próba dyskusji z tabu. Wraz z postępem książki opisy są coraz bardziej wulgarne i odarte z tajemniczości. Ale jednocześnie spada poczucie, że historia do czegoś dąży. Raczej, jak ta bohaterka, w brudnej ślubnej sukni i tanim winem w ręku, snuje się bez celu. I niestety tak trochę bezcelowo, moim zdaniem, dociera do końca.