User Profile

Boek dat belangrijke zaken aan de orde stelt, maar ook wel erg gedreven wordt door nostalgie naar het vroege Nederlandse internet.
Stikker miskent dat de 'disruptors' alleen maar zo groot kunnen worden doordat bestaande markten op een voor de consument nadelige manier werkten: wie is niet blij om een taxi te kunnen nemen voor een vooraf bepaalde prijs zonder dat je hoeft te onderhandelen (Uber)? Wie is niet blij met een leuk appartement in een vreemde stad, in plaats van een te duur hotel waar je geen zitje hebt, niet de was mag doen en geen boterhammen kunt smeren (AirBnB)? Wie is er niet blij met een boekhandel waar alles te koop is (Bol/Amazon)? Je kunt wel een hekel hebben aan het kapitalisme, maar zonder het kapitalisme hadden we nu geen Google maps. Het is waar dat we ons veel te afhankelijk maken van een paar grote bedrijven (vooral omdat het Amerikaanse bedrijven zijn en de Amerikanen hebben besloten ons voortaan als oud vuil te behandelen). Wat we daartegen moeten doen is de markt reguleren en sterke Europese bedrijven ontwikkelen. De goedwillende maar kleinschalige alternatieven die Stikker in het laatste deel van haar boek behandelt, kunnen een bijdrage leveren, maar niet meer dan dat.

De Rode Olifant is het voormalige Esso-gebouw dat je ziet als je Den Haag binnenrijdt. De hoofdpersoon van dit boek is een consultant die wordt ingehuurd om te werken aan een plan om daar een warenhuismuseum in te richten. Het boek is zijn verslag van de daaropvolgende gebeurtenissen, gericht tot een advocaat, wat enige spanning aan het verhaal verleent: wat is er gebeurd, waar moet de consultant voor terechtstaan? Over zijn vak, de inrichting van winkelcentra en warenhuizen (hij beweert betrokken te zijn geweest bij de inrichting van de Westfield Mall of the Netherlands) heeft de consultant stellige overtuigingen, die hij onder andere baseert op de beroemde roman van Zola, Au bonheur des dames. Het verslag van de gebeurtenissen wordt onderbroken door uitweidingen over de theorie van het warenhuis, waarin ook de stelling dat het in het warenhuis gaat om het geven; het warenhuis biedt de klant de gelegenheid om zijn geld weg te geven, het gaat om een soort potlatch-ceremonie. De uitweidingen zijn niet zonder geestigheid. De man blijkt wel een zodanig warhoofd te zijn dat het niet waarschijnlijk lijkt dat hij door serieuze bedrijven in de arm wordt genomen; soms vraag je je af of het hele verhaal geen verzinsel van de hoofdpersoon is, in beetje op de manier waarop Client E. Busken glorieuze verledens bij elkaar fabuleerde. Die onmiskenbare geestigheid is vrees ik niet genoeg om hier een goed boek van te maken. Het boek komt ongelofelijk traag op gang, en als het op gang gekomen is, loopt het al weer af. De spanning bleek overbodig.