User Profile

Αν ήταν να το βαθμολογήσω (το έκανα), αμέσως αμέσως θα αφαιρέσω πόντους για την μετάφραση που είναι όλο "ανάβλεψε" και "αναδεύτηκε". Μα διάβολε, υπάρχουν κι άλλες λέξεις, τι εκνευριστικό που ήταν να συναντάς συνεχώς και συνεχώς πέντε έξι χαρακτηριστικές...Τα "Χάρρυ Πόττερ" έχουν την ιδιομορφία ότι ως προς τα ονόματα μεταφράστηκαν εξαρχής λάθος, πχ δεν είναι Ουέσλι, είναι Γουίσλυ.

Το έβδομο Χάρρυ Πόττερ είναι το βιβλίο που ξεκλειδώνει τα προηγούμενα: εξηγεί γιατί ο Ντάμπλντορ έκανε ό,τι έκανε, γιατί ο Σνέηπ, γιατί ο Ξέρεις-Ποιος. Ο Χάρρυ Πόττερ πρωταγωνίστησε σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτόν. Και στο τέλος, κουρασμένος, σχεδόν παραιτήθηκε. Πήγε να βρει τον Ξέρεις-Ποιον για να θυσιαστεί. Το κεντρικό θέμα του βιβλίου ήταν ο θάνατος, αναμφίβολα. Άγγιξε τους πάντες: φίλους και εχθρούς, συγγενείς κι αγνώστους, δικαίως και αδίκως. Η Ρόουλινγκ όμως έκανε τις διακρίσεις που έπρεπε: μίλησε κυρίως για τη θυσία. Τον θάνατο που ήρθε ή πήγε να έρθει λόγω της ανιδιοτέλειας κάποιον πρωταγωνιστών, που ήρθε για να πάνε τα πράγματα μπροστά. Ο Χάρρυ Πόττερ μου θύμισε τον Φρόντο που πήγαινε το δαχτυλίδι στο ηφαίστειο. Δεν είναι απίθανο να εμπνεύστηκε από τον Τόλκιν η Ρόουλινγκ.

Ο Ντάμπλντορ κι ο Σνέηπ έχουν αντίστροφες απεικονίσεις από το πρώτο μέχρι το έβδομο βιβλίο: ο πρώτος, ολοκάθαρος αρχικά, στην πορεία μουτζουρώνεται και ο δεύτερος το αντίστροφο. Ο Σνέηπ είναι και η προσωπικότητα που συγκεντρώνει το περισσότερο μυστήριο. Όλοι οι χαρακτήρες δομήθηκαν καλά. Δεν γνωρίζω αν η Ρόουλινγκ είχε στο μυαλό της το 7ο βιβλίο όταν έγραφε το 1ο, όμως φαίνεται ως συνολική σύλληψη και αυτό είναι ένα σηνείο της μεγάλης επιτυχίας της.

《Αγαπητή Κίτυ
[...]
Φαντάσου ένα μυθιστόρημα με θέμα το Παράσπιτο, δημοσιευμένο από μένα! Μη μου πεις ότι δε θα ήταν πολύ ενδιαφέρον!》

Πράγματι, το βιβλίο αυτό είναι κάτι παραπάνω από ενδιαφέρον. Είναι συγκλονιστικό από κάθε άποψη• καταρχήν διότι ξέρεις πολύ καλά τι έγινε (είναι μια πασίγνωστη ιστορία αυτή της Άννας Φρανκ) κι όμως έχεις αγωνία διαβάζοντας το ημερολόγιο, πέρα από την έκπληξη που σου δημιουργεί η λογοτεχνική γραφή ενός δεκατετράχρονου παιδιού. Σωστά είχε τέτοιες φιλοδοξίες, να γίνει δημοσιογράφος και συγγραφέας• γράφει μέχρι και σκέψεις της για την πολιτική κατάσταση το 1943 και 1943.

Δυστυχώς, δεν θα το εκδόσει η ίδια. Θα το εκδόσει ο πατέρας της, ο μόνος επιζών στο Άουσβιτς από τους οκτώ εβραίους που ολλανδοί φίλοι τούς έκρυψαν στο πίσω μέρος της πρώην επιχείρησής του. Το "Ημερολόγιο" εκδόθηκε πρώτη φορά το 1947. Το βρήκε μια καθαρίστρια μετά την επιδρομή της Γκεσταπό και την σύλληψη των οχτώ, η οποία το παρέδωσε σε μια από τις (τυχερές επειδή το όνομά της δεν αναφέρθηκε στην ανάκριση) ολλανδέζες που τους έκρυβε, η οποία το έδωσε στον Όττο Φρανκ. Εκδόθηκε όμως λογοκριμένο, ως προς τις σκέψεις που η Άννα Φρανκ διατύπωνε για τον έρωτα. Το 1953 βγήκε ολόκληρο και είναι αυτό που διαβάζουμε σήμερα.

Το ημερολόγιο διατρέχει τις ημέρες του εθελοντικού εγκλεισμού οχτώ εβραίων για να αποφύγουν τον Ιούλη του 1942 τον εκτοπισμό. Οι οκτώ ήταν ο κύριος κι η κυρία Φρανκ με τις δυο κόρες τους, την δεκαεξάχρονη Μαργκότ και την δεκατριάχρονη Άννα, ο κύριος κι η κυρία Βαν Ντάαν (κανονικά Βαν Πελς) με τον δεκαεξάχρονο γιο τους Πέτερ και ο πενηντατριάχρονος οδοντογιατρός Άλμπερτ Ντούσελ (κανονικά Φριτς Πφέφφερ). Όλοι είναι πρώην γερμανοί που αναγκάστηκαν να φύγουν από την χώρα όταν ο Χίτλερ πήρε την εξουσία. Και τώρα προσπαθούν να τον γλιτώσουν για δεύτερη φορά. Όμως τώρα δεν έχουν άλλη χώρα να πάνε. Όλη η Ευρώπη έχει καταληφθεί από τους ναζί, πλην της Αγγλίας που είναι απέναντι και τους χωρίζει θάλασσα και της Σοβιετικής Ένωσης που είναι πολύ μακριά.

Η Αγγλία είναι η χώρα που στηρίζει η Άννα Φρανκ τις ελπίδες της. Ενημερώνεται από το BBC για τις εξελίξεις και ελπίζει ότι κάποια μέρα θα γίνει απόβαση και θα απελευθερωθούν. Μέχρι τότε όμως πρέπει να κρατήσουν. Μέρα με την μέρα σχεδόν, άλλοτε όμως πιο αραιά, η Άννα Φρανκ γράφει για περιστατικά στην κρυψώνα της, κουβέντες, διαμάχες, εκνευρισμούς, φόβους από τους εγγλέζικους βομβαρδισμούς στο Άμστερνταμ και τις εισβολές διαρρηκτών στο κυρίως οίκημα, για την σίτισή τους, για την συγκλονιστική υποστήριξη από τους ολλανδούς φίλους τους, για τα βιβλία που διαβάζει και για τα μαθήματα σχολείου που μόνη της κάνει.

Είναι εκπληκτικό το πόσο ώριμο παρουσιάζεται ένα κορίτσι δεκατεσσάρων χρονών μπροστά σε τέτοιες συνθήκες. Πως φιλοσοφεί για την ζωή και τον έρωτα, για τις ανθρώπινες σχέσεις, για την πολιτική. Και για αυτό δεν έχει τόσο σημασία που γνωρίζει κανείς, πριν διαβάσει το "ημερολόγιο", ποια είναι η κατάληξη της ιστορίας της. Να την υπενθυμίσω: Πέθανε από τύφο στο στρατόπεδο θανάτου Μπέργκεν Μπέλσεν στις αρχές Μαρτίου 1945.

Στο βιβλίο του ο Ψαρράς πιάνει όλη την πολιτική διαδρομή του Κυριάκου Μητσοτάκη, ήδη από τον καιρό που ήταν μαθητής. Να τα αριστεία, παρόλο που δήλωσε κάποτε ότι ποτέ δεν ήταν καλός μαθητής, να οι υποτροφίες στα αμερικάνικα πανεπιστήμια, όπου χορηγός ήταν ο πατέρας του, να οι διπλωματικές που δεν διορθώθηκαν (ίσως από αβρότητα των καθηγητών) από τα κραυγαλέα λάθη και τις διαστρεβλώσεις, να η πρόσληψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην τράπεζα, επί Σημίτη, ως γκόλντεν μπόυ, να το πως εξουδετέρωσε στην εσωκομματική διαδοχή την έμπειρη αδερφή του, να πως τακίμιασε με ακροδεξιούς και τους έβγαλε στο προσκήνιο, να πως σκότωσε τις θέσεις την Νέας Δημοκρατίας στο Μακεδονικό για να βγει πρωθυπουργός και να οι συνεχείς, απίστευτου αριθμού, άδειες που ζητούσε για "εξωτερικό", ρεκόρ βουλής. Και εκεί σταματάει. Σε κάποια σημεία είναι υπερβολικός ο συγγραφέας, πχ στο θέμα της "Εποπτείας" που τα παραφουσκώνει: δεν παραθέτει κείμενα του υιού Μητσοτάκη που είχαν σχέση με επιθέσεις προς δεξιούς ανταγωνιστές του πατρός Μητσοτάκη. Απλά συμμετείχε σε περιοδικό που απειχούσε τέτοιες απόψεις.

Αν έχει ένα πρόβλημα η άρτια παράθεση δηλώσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, που σε μεγάλο βαθμό εξηγούν το σκεπτικό του είναι που δεν περιλαμβάνει και μια αξιολογική αναφορά, μια εξήγηση του φαινομένου, το οποίο είναι μοναδικό στα ελληνικά πολιτικά χρονικά. Το παραδέχεται στην προτελευταία σελίδα και ο συγγραφέας.

[Είδαμε εξάλλου ότι ο Κυρ.Μητσοτάκης δεν διαθέτει διακριτές πολιτικές απόψεις. Διαπιστώσαμε ότι προτιμά να σέρνεται πίσω από θέσεις που θεωρεί ότι του προσδίδουν δημοφιλία μεταξύ των οπαδών της Δεξιάς, ακόμα κι αν αυτές έρχονται σε σύγκρουση με όσα έλεγε ο ίδιος πριν από λίγο καιρό.] (σελ.253)

Αν δεχτούμε ότι ο άνθρωπος διαμορφώνεται από το περιβάλλον του και δεν υπάρχει κακή και καλή φύση, τότε ο Καπλάνι κάπου απέτυχε σε αυτό το βιβλίο. Ο ίδιος, μετανάστης από την Αλβανία στην Ελλάδα από το 1991, περιγράφει τι χώρα του ως την απόλυτη διαλυμένη κοινωνία, το απόλυτα ολοκληρωτικό κράτος, περιγραφές που ο Κανταρέ (για παράδειγμα) δεν δίνει- αν και αντιφρονών. Και γιατί απέτυχε; Γιατί μια τέτοια κοινωνία θα φτιάξει κακούς ανθρώπους. Άρα δικαιολογείται ο ρατσισμός απέναντί τους; Ο Καπλάνι όμως θέλει να υπερασπιστεί την κατάσταση του και να μιλήσει για τις συνθήκες που συνάντησαν ερχόμενοι στην Ελλάδα- και καλά κάνει και αυτός είναι και ο λόγος που το διάβασα.

Οι εμμονές υπονομεύουν ένα έργο. Κακό βιβλίο. Η δομή του είναι κουραστική: κάθε δυο κεφάλαια αφήγησης της ιστορίας ενός αλβανού μετανάστη, της προσπάθειάς του να ενσωματωθεί μαθαίνοντας όσο γίνεται καλύτερα την ελληνική γλώσσα, συνάπτοντας σχέση με ελληνίδα (την Ευρώπη), διακόπτεται από μια μίνι ιστορία κάποιου μετανάστη από κάποια χώρα του κόσμου που έτυχε να περάσει και από την Ελλάδα. Τίγκα στο στερεότυπο και η βασική και η δευτερεύουσα αφήγηση, αλλά και σε απιστευτότητες, όπως πχ που μιλάει για μια χιλιανή, κάθε άλλο παρά πλούσια, που μετανάστευσε λόγω...Αλλιέντε και όχι Πινοσέτ*! Προφανώς ο Καπλάνι εχθρεύεται κάθε σοσιαλιστική εκδοχή, κάτι το οποίο διαπιστώνεται αμέσως. Είναι εθνικιστής; Κάθε άλλο. Είναι κοσμοπολίτης με την αρνητική έννοια: θαυμάζει κάθε τι δυτικό, την ταυτότητά του δεν την υπερασπίζεται, αλλά την κουβαλάει σαν φορτίο. Πρέπει να ξεπεράσουμε τα κολλήματά του (νιώθεις ότι επαναλαμβάνει τις απόψεις των συναδέλφων του μεγαλοδημοσιογράφων στα ΝΕΑ όπου εκείνος απλά αρθρογραφούσε) και να δούμε το κυρίως θέμα: την δυσκολία ενσωμάτωσης.

Ωραίο, νοσταλγικό κείμενο. Δεν ακολουθεί ημερολογιακή δομή. Αυτό που κάνει είναι ανάκατα χρονικά να περιγράψει τη ζωή στο χωριό του πατέρα του, εκεί που κι αυτός γεννήθηκε: τις συνήθειες του χωριού, τα κτήρια, τις δουλειές, τα φαγητά, τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, τις σχέσεις των ανθρώπων με τη θρησκεία, τις σχέσεις των ανθρώπων του χωριού με τον έξω κόσμο. Οι ίδιες εικόνες είναι τόσο πλούσιες για αυτόν και τόσο φτωχές για τους κατοίκους των Συκιών.

Ο Ζουμπουλάκης δεν προσπαθεί να εξωραΐσει την αγροτική ζωή. Παρότι την γνώρισε με ένα μάτι ανεμελιάς (αν και πήγαινε να δουλέψει στα χωράφια, διακοπές μετ' εργασίας), όπου τίποτα δεν φαινόταν ενοχλητικό και όλα υπό διερεύνηση, η εικόνα που δίνει είναι αυτή μιας κοινωνίας που δεν συμβαίνει τίποτα καινούργιο και τα πάντα επαναλαμβάνονται μονότονα. Ο τρόπος ζωής αυτός είναι πολύ δύσκολος για ένα παιδί της πόλης: οι συμμαθητές του στην Αθήνα τον ειρωνεύονται που τους έλεγε ότι κοιμόταν κάτω απ' τ' άστρα. Μόνο ένα γεγονός διατάραζε σοβαρά τη ρουτίνα, που ο κύκλος της για τους κατοίκους του χωριού ήταν ετήσιος: η μετανάστευση. Και τη διατάραζε αρνητικά.

«Τι μπορεί να κάνει ένα μικρό παιδί, μοναχό του όλη μέρα στον κάμπο, χωρίς άλλα παιδιά, χωρίς θέα, χωρίς παιχνίδια; Πώς να περάσει τις ώρες του; Γύρω στο καλύβι έβλεπες μόνο ελιές, συκιές, αμπέλια και καλαμιές. Απόλυτη ακινησία»

Ένατη χρονολογικά ιστορία με πρωταγωνιστή τον Δικαστή Τι και το μοτίβο παραμένει πάνω κάτω ίδιο. Ο Δικαστής Τι περνάει από το χωριό Το Νησί του Παραδείσου καθοδόν προς την πρωτεύουσα, όταν συμβαίνει μια "αυτοκτονία". Ο επίτροπος της γειτονικής επαρχίας Τσιν Χουά που συμπτωματικά βρίσκεται εκεί, δεν θέλει να το αναλάβει και "χώνει" τον Τι. Αθάνατο κινέζικο δημόσιο...

Ο Τι πιάνει ένα δωμάτιο, το "κόκκινο δωμάτιο", το μόνο κενό ενός ξενοδοχείου, στο οποίο όμως έχει γίνει η υπό διερεύνηση "αυτοκτονία", και στην πορεία άλλη μία και- πολύ νωρίτερα, πριν τριάντα χρόνια- ακόμα μια! Όλες εκεί. Τα κεντρικά πρόσωπα της ιστορίας είναι και εδώ πλούσιοι άρχοντες και παλλακίδες,

Η κινέζικη κοινωνία του 660 μΧ είναι μια δεσποτική κοινωνία, παρότι το σύστημα των δημοσίων υπαλλήλων της είναι πολύ προχωρημένο για την εποχή. Ο Τι (δικαστής, άρα δημόσιος υπάλληλος) αντιπροσωπεύει μια πιο φιλελεύθερη διανόηση, όχι όμως κόντρα σε αυτό το άκρως εξουσιαστικό και αυταρχικό σύστημα. Η πλοκή του έργου είναι κλασική για Βαν Γκούλικ : Στην αρχή δεν βγάζεις άκρη, ούτε καν υποψιάζεσαι κάποιον. Στη συνέχεια, οι μάρτυρες στα μπερδεύουν ακόμα πιο πολύ, αλλά τουλάχιστον το δείγμα υπόπτων συρρικνώνεται. Τρεις φαινομενικά ανεξάρτητες ιστορίες δείχνουν να συνδέονται. Η όλη ιστορία αφορά βασικά τον κόσμο των πορνείων στην Κίνα, όπου ο Βαν Γκούλικ (διπλωμάτης και οριενταλιστής συγγραφέας) μας παρουσιάζει την κλιμάκωση της ιεραρχίας τους (1ου βαθμού, 2ου βαθμού κλπ πόρνες), την θέση τους στην κοινωνία και τον τρόπο που βρέθηκαν σε αυτή τη θέση.

Από ένα σημείο και μετά, οι ιστορίες του Βαν Γκούλικ τελικά γίνονται εθιστικές. Θες κι άλλο!!

Το βιβλίο περιγράφει δυο πόνους: τον πόνο του συγγραφέα για τον πόνο της αδερφής του. Με αυτήν την έννοια είναι η παράλληλη και διασταυρούμενη ιστορία δυο αδερφών, της Γιούλας και του Σταύρου, από τα πρώτα χρόνια μέχρι την βαθιά ενηλικίωση, ιστορία που κεντρικό θέμα έχει τη διάγνωση της αδερφής με βαριά επιληψία και τη διαχείριση αυτής της συμφοράς και από 'κείνη και από 'κείνον.
Αν και τυπικά πρωταγωνίστρια είναι η αδερφή, ο αναγνώστης ακολουθεί όλη την ψυχολογική πορεία του αφηγητή, από το σοκ μέχρι την ορθολογικοποίηση. Ο χρόνος περνάει με τις σκέψεις να αλλάζουν και εδώ παρατηρούμε όχι μόνο την αλλαγή της ζωής μιας αγαπημένης οικογένειας που ένα μέλος της διαγνώσκεται με βαριά ασθένεια σε νεαρή ηλικία, αλλά και το σταδιακό χτίσιμο της ψυχολογικής άμυνας των υπολοίπων. Και η άμυνα αυτή έχει διαφορετικές όψεις• από την στενή προσέγγιση στη θρησκεία, μέχρι την αποστασιοποίηση από αυτή. Ο καθένας χρησιμοποιεί τα ερεθίσματα που δέχτηκε στην παιδική ηλικία, όμως ο συγγραφέας προσπαθεί να τα υπερβεί:

"Η αμφιβολία για τον θεό κάνει συχνά ν' ακούς καθαρότερα τη φωνή του ανθρώπινου πόνου, ενώ η ακλόνητη και αρραγής πίστη δεν αφήνει πολλές φορές να ακουστεί η απόγνωση και η οιμωγή" (σ.32)

Ο συγγραφέας, και για τούτο αφιερώνει πολλές λέξεις στο 69 σελίδων κείμενό του, φιλοσοφεί πάνω στον πόνο και στον θεό. Πάνω στην αδικία και την προσαρμοστικότητα του ανθρώπου.